Jedyny w Polsce pomnik Piasta Kołodzieja

    O Piaście Kołodzieju wspominał w swoim wielkim dziele Gall Anonim. Kronikarz opisał historię, w której dwóch tajemniczych pielgrzymów starało się wejść na ucztę wydawaną z okazji postrzyżyn synów księcia Popiela w Gnieźnie. Przepędzono ich jednak, więc udali się na podgrodzie, gdzie trafili do domu Piasta i Rzepichy. Oni również świętowali postrzyżyny potomka, ale gospodarz ochoczo zaprosił wędrowców do swojej chaty i, mimo że miał tylko jedną beczkę piwa, poczęstował nim niespodziewanych gości. Jego dobre serce zostało nagrodzone, bo piwo w beczce cudownym sposobem nie kończyło się. Nieznajomi postrzygli syna Piasta i nadali mu imię Siemowit. Według kronikarza chłopiec wyrósł na wspaniałego i zacnego mężczyznę i został księciem Polski. 
   Późniejsze relacje różniły się nieco od tego co napisał Gall Anonim. Wersja Wincentego Kadłubka była jeszcze podobna, ale Kronika Dzierzwy z początku XIV wieku już podaje, że tajemniczymi gośćmi na postrzyżynach byli aniołowie lub święci - Piotr i Paweł. Akcja legendy w Kronice wielkopolskiej została przeniesiona z Gniezna do Kruszwicy. Jest tu też informacja, że następcą Popiela został sam Piast. Siemowit zaś otrzymał ten tytuł dopiero po śmierci ojca. Z Kroniki tej dowiadujemy się również, że imię Piast określało człowieka niskiego wzrostu, ale silnego i pięknego. Jan Długosz także pisał o legendarnym oraczu. Według niego Piast został księciem w wyniku najazdu sąsiadów i żył aż 120 lat. Marcin Bielski twierdził, że Piast był bartnikiem lub kołodziejem. W swojej kronice napisał również, że księciem został z przypadku. Według ustaleń możnych władcą miał zostać ten, kto pierwszy przyjdzie do nich od strony jeziora, a był nim właśnie Piast, który akurat wracał ze swojej pasieki.
   Przez wiele stuleci Piast Kołodziej był bohaterem, do którego odnosiły się kolejne pokolenia Polaków. W czasach rozkwitu sarmatyzmu był dla polskiej szlachty symbolem demokracji, polskości i swojskiego życia na wsi. W okresie oświecenia szczególnie doceniano jego ciężką pracę na roli. W epoce romantyzmu upatrywano w Piaście przykład słowiańskiej cnoty, polskości i demokracji. Młoda Polska znów interesowała się Piastem jako poczciwym, prostym, ale szczęśliwym chłopem. Postać Piasta wykorzystywały partie prawicowe i ludowe. Znalazł się on nawet w nazwie Polskiego Stronnictwa Ludowego.
   Sylwetka Piasta Kołodzieja wielokrotnie pojawiała się w literaturze, np.: w powieściach Józefa Ignacego Kraszewskiego („Stara baśń” i „Król Piast”), w poezji Kornela Makuszyńskiego „Za króla Piasta Polska wyrasta”, w poemacie „Król-Duch” Juliusza Słowackiego, a nawet w twórczości Zbigniewa Nienackiego. 
   W Złotowie, tuż przy Alei Piasta, na placu przed budynkiem Starostwa Powiatowego, stoi jedyny w Polsce pomnik legendarnego bohatera Polski. Rzeźba z piaskowca ma 2,5 m wysokości. Jej twórcą był rzeźbiarz Władysław Tumkiewicz z Wrocławia. Cokół, na którym stoi Piast, ma blisko 3 m wysokości. Zaprojektował go, w uzgodnieniu z komitetem budowy, pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej dr inż. Gerhard Aleksiewicz. Na cokole znajdują się piękne, mosiężne tablice, Jedna z nich, na frontowej ścianie, przypomina Pięć Prawd Polaków, a mianowicie, że „Jesteśmy Polakami. Wiara ojców naszych jest jest wiara naszych dzieci. Polak Polakowi bratem. Codzień Polak narodowi służy. Polska Matką naszą - o Matce nie wolno mówić źle”. Płaskorzeźba po lewej stronie cokołu przedstawia chłopa orzącego radłem swoją ziemię oraz pierwszych Piastów walczących za Mieszka I o Pomorze Zachodnie. Płaskorzeźba po prawej stronie cokołu przedstawia moment wyzwolenia Ziem Zachodnich i Północnych spod zaboru niemieckiego. Sama postać Piasta, opierająca ręce na sosze, ujmuje powagą i prostotą. W zamyśle artysty miała być odczytywana jako władca prastarych ziem piastowskich i protoplastę dynastii Piastów. Akt przekazania pomnika Piasta Miejskiej Radzie Narodowej  odbył się w Złotowie 23 sierpnia 1958 roku, na uroczystym posiedzeniu komitetu budowy pomnika w obecności władz administracyjnych i partyjnych powiatu. 
   Dziś pomnik Piasta jest jednym z punktów Szlaku Znaku Rodła w Złotowie, na którym znajdują się również: pomnik księdza patrona Bolesława Domańskiego, Dom Polski, Dom rodziny Biniakowskich, Muzeum Ziemi Złotowskiej, Kościół Wniebowzięcia ajświętszej Marii Panny, Siedziba Gminnej Spółdzielni „Rolnik”, Kościół św. Rocha, Cmentarz przy kościele św. Rocha, Sala gimnastyczna MLKS „Sparta”, Ulica ks. Maksymiliana Grochowskiego, Rondo im. Juliusza Zielińskiego, Ratusz.

   Źródła:
1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Piast (dostęp 10.02.2019)
2. https://www.zlotow.pl/Szlak_Znaku_Rodla_w_Zlotowie.html (dostęp 10.02.2019)

 --------------------------------------------------------------------------------------------

POLECANY NOCLEG W OKOLICY

Gospodarstwo Agroturystyczne "Poziomka"