"Dezydery Chłapowski - prekursor nowoczesnego rolnictwa, pracy organicznej, szwoleżer"

   W pierwszym dniu konferencji, w szreniawskim muzeum wygłoszono wiele interesujących referatów na temat życia i działalności Dezyderego Chłapowskiego. Spotkanie zainaugurował wykład prof. dra hab. Przemysława Matusika, który wprowadził uczestników w wiek XIX.
   Pierwszy panel, moderowany przez dyrektora Muzeum w Szreniawie - dra Jana Maćkowiaka oraz dyrektora Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu - prof. dra hab. Lecha Wojciecha Szajdaka, poświęcony był żołnierskiej części życia Chłapowskiego. Stanisław Ledóchowski, Tomasz Klauza, Mariusz Promis i ppłk  Przemysław Mkołajczak opowiadali kolejno o żołnierskiej służbie generała oraz jego udziale w powstaniu listopadowym.
   Drugi panel, również moderowany przez prof. dra hab. Lecha W. Szajdaka i dra Jana Maćkowiaka, przeznaczono na omówienie rolniczej działalności Chłapowskiego. Dr Emilian Prałat opowiadał o książce i kalendarzu rolniczym Dezyderego Chłapowskiego oraz przedstawił sylwetkę generała w świetle jego korespondencji. Daniel Kamiński zaprezentował rodzinę Chłapowskich, a dr hab. Olaf Bergmann przedstawił pokolenia wielkopolskich organiczników w ujęciu statystycznym. Referenci z Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk - dr hab. Krzysztof Kujawa oraz dr Zdzisław Bernacki omówili znaczenie działalności generała Dezyderego Chłapowskiego dla awifauny okolic Turwi oraz wprowadzonego przez niego w Wielkopolsce sposobu zadrzewiania śródpolnego, które stało się multifunkcjonalnym elementem krajobrazu rolniczego.
   Konferencji towarzyszył wernisaż wystawy muzealnej „Dezydery Chłapowski - żołnierz, rolnik, patriota”, na której znalazło się wiele ciekawych eksponatów związanych z postacią wielkiego Polaka, między innymi: korespondencja, fotografie, portrety, medale, mundury, różne wydania jego książki „O rólnictwie” oraz wiele innych ciekawostek z epoki.

   Drugi dzień konferencji zaczął się zwiedzaniem Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Następnie uczestnicy udali się na wyjazd studyjny do Turwi i Rąbinia. Wieś Turew należała do majątku Chłapowskich. Znajduje się tutaj pałac z II poł. XVIII w., otoczony parkiem krajobrazowym. Pałac wybudował Ludwik Chłapowski jako dwupiętrowy obiekt, który później trzykrotnie przebudowano. Te budowlane ingerencje przyczyniły się do eklektycznego stylu pałacu, z dominującą, centralną częścią o formach barokowych i silnym akcentem neogotyckim, w postaci masywnej, niewysokiej wieży. Najokazalsze wnętrza umieszczono na piętrze, tworząc tzw. piano nobile - piętro reprezentacyjne.
   Dziś w pałacu w Turwi mieści się Stacja Badawcza Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego. Dr Zdzisław Bernacki opowiedział uczestnikom konferencji o dziejach pałacu, wiele ciekawostek dotyczących rezydującego tu dawniej Dezyderego Chłapowskiego oraz kilka filmowych anegdot związanych z tym miejscem.
   Do pałacu w Turwi przylega piękna neogotycka kaplica pw. Niepokalanego Poczęcia, wybudowana z inicjatywy generała Chłapowskiego. Kierownik Stacji Badawczej w Turwi - pani Sylwia Sobczyk przedstawiła niezwykle interesującą historię kaplicy oraz kilka faktów i anegdot związanych z rodziną Chłapowskich i turewską świątynią.
   Następnym punktem programu było zwiedzanie śródpolnych zadrzewień Dezyderego Chłapowskiego w okolicach Turwi, sadzonych prawdopodobnie ręką samego generała. Dr Zdzisław Bernacki, prof. dr hab. Lech W. Szajdak oraz dr hab. Krzysztof Kujawa opowiadali uczestnikom wycieczki o ogromnym znaczeniu tych nasadzeń. Dezydery Chłapowski wprowadził zadrzewienia śródpolne głównie, by chronić ziemię przed wiatrami, erozją oraz szkodami wyrządzanymi przez bydło. Późniejsze badania wykazały, że korzyści z tych nasadzeń są znacznie szersze. Naukowcy przekonywali o tym, jak ważną sprawą dla ekologii jest stosowanie tego rodzaju zadrzewień w dzisiejszej gospodarce rolnej.
   Kolejnym miejscem konferencyjnej wycieczki był Rąbiń. We wsi znajduje się kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła z XVI w. Dr Emilian Prałat przedstawił po krótce historię kościółka oraz opowiedział o członkach rodziny Chłapowskich oraz jej przyjaciół, spoczywających w mogiłach znajdujących się wokół świątyni. Na nagrobku gen. Dezyderego Chłapowskiego złożono kwiaty i zapalono znicze, oddając hołd wielkiemu Polakowi.
   Ostatnim punktem wyjazdu studyjnego było zwiedzanie stuletniej gorzelni w Turwi. Pierwsza gorzelnia wybudowana przy pałacu nie przetrwała do dziś. Gorzelnia, w której obecnie jest wytwarzany surowy spirytus, została wzniesiona w 1918 r. Rozbudował ją ostatni właściciel majątku Krzysztof Morawski. Potem przyszły ciężkie czasy II wojny światowej i władzy ludowej. Później państwowe gospodarstwo uległo prywatyzacji i przekształceniom. Obecnym właścicielem jest Top Farms Wielkopolska Sp. z o.o.
   Gorzelnia Turew to nie tylko czynny zakład, to także niezwykłe muzeum. Mieści się tu sala degustacyjna i piękna ekspozycja. Gorzelnię odwiedzają goście z całego świata. Na uwagę zasługują zabytkowe, odnowione urządzenia, które służyły niegdyś gorzelnikom. Największe wrażenie robi maszyna parowa pochodząca z 1906 r. i kocioł parowy z 1905 r. Są tutaj pompy wodne, pompy zacierowe, stare dokumenty akcyzowe czy areometry, z których jeden pochodzi z 1863 r. Część eksponatów pochodzi z turewskiej gorzelni, ale są również przedmioty i urządzenia z innych miejsc, skrupulatnie zbierane przez pana Grzegorza Koniecznego, który z niezwykłą pasją wprowadził uczestników konferencji w arkana sztuki gorzelniczej oraz zapraszał do degustacji turewskich nalewek.

Materiały konferencyjne znalazły się w publikacji „Dezydery Chłapowski. Żołnierz - rolnik  patriota” wydanej przez Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Można ją kupić w kasie Muzeum.

Wystawa „Dezydery Chłapowski - żołnierz, rolnik, patriota” w Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie czynna jest do 24 listopada 2018 r. 

Konferencja była objęta patronatem honorowym: Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka, starosty powiatu kościańskiego Bernarda Turskiego, wójta gminy Kościan Andrzeja Przybyły oraz burmistrza Kościana Michała Jurgi.

Sponsorzy konferencji: Województwo wielkopolskie, Powiat kościański, Miasto i gmina Kościan, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu

Patronat medialny i partnerzy wydarzenia: Głos Wielkopolski, Nasz Głos Poznański, Radio Poznań, Radio Emaus, Merkuriusz, TV STK, Koleje Wielkopolskie, portal www.wielkopolska-country.pl